Chiều 14/5, 400 đối tượng tham gia đập phá, đốt nhà máy, xí nghiệp của Trung Quốc, Đài Loan,... tại Bình Dương đã bị bắt giữ. Nhiều người dân tự in, phân phát nội dung kêu gọi mọi người “không tham gia biểu tình tự phát, không nghe bọn xấu kích động, đập phá. Mọi hành động lợi dụng biểu tình để đập phá tài sản, gây sự, xô xát lúc này đều nằm trong âm mưu kích động của Trung Quốc”.

Hàng ngàn chiến sỹ cảnh sát của tỉnh Bình Dương và của Bộ Công an đã không ngủ, thậm chí nhiều chiến sỹ không ăn để bảo vệ sự bình yên cho doanh nghiệp và người dân.
Bất lợi cho Việt Nam
Ông Đặng Như Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng, công nhân “rất không nên” có hành động đập phá nhà máy, xí nghiệp của doanh nghiệp Trung Quốc tại Việt Nam.
Bởi các doanh nghiệp Trung Quốc là nhà đầu tư phát triển kinh tế, họ không phải là cơ quan đại diện của Trung Quốc. Các doanh nghiệp sang Việt Nam làm ăn, cũng không có liên quan gì đến chủ trương xâm phạm lãnh hải của Việt Nam.
Họ cũng yêu hòa bình, có khi trong lòng phản đối chủ trương của lãnh đạo đất nước họ nhưng không dám nói ra vì sợ bị trừng phạt.
Ông Lợi cho rằng, nguyên nhân một số hành động quá khích là do nhận thức của người tham gia tuần hành chưa đúng, chưa hiểu biết. Bên cạnh đó, có kẻ xấu đứng đằng sau xúi giục công nhân. Đó là hành động rất không nên, là hành vi vi phạm pháp luật, phản tác dụng yêu nước. Hành động đập phá nhà máy cũng làm xấu hình ảnh đất nước và con người Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế. Đồng thời, có thể bị đối phương vin cớ vào đó để gây bất lợi cho cuộc đấu tranh chính nghĩa của Việt Nam.
Do vậy, người dân có thể bày tỏ ý kiến bằng cách tuần hành văn minh, lịch sự, ôn hòa. Nhất quyết không được để xảy ra hành động quá khích.

Mất tỉnh táo, thiếu kiểm soát

Tiến sĩ Xã hội học Trịnh Hòa Bình cho biết, phản ứng của người dân trước sự ngang ngược của Trung Quốc khi đặt giàn khoan trái phép là phản ứng tự nhiên, không có gì sai trái.

Tiến sĩ Xã hội học Trịnh Hòa Bình

Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Bình, công nhân tổ chức những cuộc tấn công các doanh nghiệp, nhà máy của Trung Quốc là thể hiện sự quá khích.

Ông Bình cho rằng, nguyên nhân là vì sự bột phát của một nhóm người, do tâm lý đám đông và không loại trừ có bàn tay phá rối của bọn xấu, kẻ địch. Đó là những người có quan điểm chính trị khác, thậm chí trong đó có thể có cả những người thân Trung Quốc muốn nhân cơ hội này đẩy sự việc lên mức nghiêm trọng không cứu vãn được.

Ông Bình nhìn nhận đó là sự mất tỉnh táo của đại bộ phận những người tham gia vụ việc. “Tôi cho rằng tư tưởng quá khích, thiếu kiểm soát… là không văn minh”, ông Bình nói.

Đặc biệt, Tiến sĩ Bình nhận xét, những nhóm người xăm trổ đầy mình, tranh thủ đục nước béo cò, hôi của, phá phách cho sướng tay không những thiếu văn minh mà còn thể hiện sự “mông muội, dã man”.

Theo ông Bình, người dân cần phải lựa chọn hình thức thể hiện tình cảm một cách văn minh. Trong vấn đề Biển Đông, Việt Nam có lẽ phải, chính nghĩa. Nếu người nào có con mắt đọc lẽ phải sẽ lựa chọn được những gì đáng làm, chính nghĩa.

“Còn nhóm người nào 'mắt hột đậu', dễ bị kích động, quá khích chỉ nhìn được cái trước mắt, và sẽ tố ngược lại những người tỉnh táo là khiếp nhược. Tôi cho rằng những người quá khích như vậy khi xảy chuyện chưa chắc đã là những người xông ra trận tiền đâu.”, ông Bình nói.

Luật sư Nguyễn Thạch Thảo (Đoàn luật sư TP.HCM): Hành vi kích động, phá hoại sẽ bị xử lý hình sự Luật sư Nguyễn Thạch Thảo, Đoàn luật sư TP.HCM Hành động của các công nhân ở tỉnh Bình Dương và một số tỉnh thành khác ở phía Nam trong những ngày vừa qua là vô cùng nguy hiểm, làm ảnh hưởng đến hình ảnh tốt đẹp của người Việt Nam chúng ta vốn yêu chuộng hòa bình. Hành động đó đã vô tình làm ảnh hưởng rất lớn đến việc đầu tư kinh tế của các nước đến với Việt Nam vì lo sợ vấn đề an ninh. Các công nhân cũng đã vô tình tự tước đi công ăn việc làm đã nuôi sống bản thân mình hằng ngày và quan trọng hơn hết là tình thần yêu nước chính đáng của họ đã và đang bị những phần tử xấu lợi dụng và kích động nhằm đạt những mục đích của họ. Theo quy định của pháp luật hình sự, với các hành vi kích động, phá hoại, rất có thể có nhiều công nhân sẽ bị xử lí hình sự theo các tội danh "Gây rối trật tự công cộng" theo điều 245 BLHS có khung hình phạt từ 2-7 năm tù hoặc tội "hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản" có khung hình phạt cao nhất 12 năm - tù chung thân nếu gây thiệt hại có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên.