.jpg)
Home » Archives for tháng 4 2014
- Trang Chủ
- Xã Hội - Chính Trị
- Quốc Phòng - An Ninh
- Giao Dục - Khoa Học
- Y Tế - Sức Khỏe
- Văn Hóa - Thể Thao
- Công Nghệ - Xe
Tin tức, chính trị, xã hội, thể thao, văn hóa tỉnh Nghệ An...
Từ cách chế biến đến cách ăn cầu gai đều rất công phu
Giá bình dân
Cầu gai (còn gọi là nhum, nhím biển, chôm chôm) là động vật thuộc loài nhuyễn thể, có họ với trai, sò và sống thành “thảm” ở các ghềnh đá ven biển và hải đảo Bình Định, Quảng Ngãi, Ninh Thuận, Phú Quốc (Kiên Giang)… Vì nó có hình cầu gai nên ngư dân gọi đùa là “con sida”. Ra biển mà giẫm phải nó, bị sây sát da thịt thì đau nhức vô cùng. Thế nhưng “con sida” đang là đặc sản quý bị săn lùng làm món ăn cho dân nhậu.
Cầu gai hay còn gọi là "con sida"
Theo ngư dân Vũ Văn Tuấn (Hoài Nhơn, Bình Định), mùa khai thác cầu gai từ cuối tháng 2 đến tháng 7 (âm lịch) - cũng là mùa sinh sản của nó và khi có mưa giông, sóng to gió lớn là dứt vụ. Săn bắt cầu gai dễ vì nó sống thành “thảm” trong hốc đá dọc những ghềnh đá ven bờ biển nước ấm, lẫn rong rêu. Càng gần cuối mùa, cầu gai càng chắc thịt và càng bị săn bắt nhiều. Việt Nam có nhiều loại cầu gai: Cầu gai mỡ, cầu gai ta, cầu gai sọ… loại nào gai cũng nhọn hoắt, dài 2- 10cm chi chít, bắn rất mạnh và xa tới vài gang tay.
Cầu gai ngon phải còn sống và tươi, còn cả vỏ giá mới cao, một con cầu gai loại lớn (to bằng quả cam sành nhưng dẹp, dày chừng đốt tay) bán tại chỗ cho nhà hàng là 8.000 đồng/con, nhỏ hơn thì 5.000 đồng/con, loại không còn vỏ thì giá thấp hơn nhiều. Chính vì giá bình dân nên dân nhậu gần đây rất ưa chuộng món quà từ biển này.
Ăn thế nào thì ngon nhất?
Ăn cầu gai chế biến lắm công phu từ khâu làm thịt, tới chế biến và cách ăn.
Trước kia Phú Quốc rất nhiều cầu gai, nhưng vì thấy chúng có hình thù kỳ dị nên ngư dân sợ độc, không dám ăn. Năm 2000, đầu bếp Tư Lừa của quán Gió Biển thấy đôi khỉ nuôi dùng đá đập vỏ để ăn phần ruột cầu gai, rồi có khách Nhật Bản, Pháp ngỏ ý muốn ăn cầu gai, anh mới học làm món cầu gai ăn sống chấm chanh ớt, mù tạt.
Món cầu gai ăn sống
Sau này ngư dân mua cầu gai tươi sống về rửa sạch hết rong rêu, dùng dao bổ đôi rồi lấy cật tre mỏng nạo ruột, tách thịt, loại bỏ tạp chất là ăn sống luôn. Món này theo lời đồn đại của ngư dân thì ăn vào sẽ tạo nên sinh lực cường tráng, "ông ăn mà bà khen".
Cầu gai nướng mỡ hành
Mặc dù bên ngoài tua tủa gai nhưng trong thân lại là lớp thịt vàng ươm, gồm 12 múi cả trứng cả thịt. Con béo múi thịt đầy, màu tơ mỡ màng. Cầu gai ngon nhất là làm sạch rồi nướng trên bếp than hồng, chỉ một lúc là thơm phức, rắc thêm chút mỡ hành thì khỏi chê.
Ngư dân miền Trung thường kho cầu gai với trứng vịt hoặc chưng cách thủy để ăn cơm. Món chả cầu gai ăn một lần không thể quên được. Cách làm đơn giản là cho thịt cầu gai vào tô lớn, thêm tiêu, hành, nước mắm rồi đánh nhuyễn, đổ vào chảo dầu rán vàng ruộm, bốc mùi thơm, vớt ra, để ráo. Ăn cùng bánh đa (bánh tráng dày, có vừng), rau sống, chuối chát xắt mỏng.
Nhưng ngon nhất là mắm cầu gai có ở Quảng Ngãi, Bình Định. Anh Lê Văn Nhượng, chủ nhà hàng nổi Hoa Quỳnh (Quy Nhơn, Bình Định) chia sẻ cách làm mắm từ cầu gai là: Cho thịt cầu gai vào khạp đất, rải muối (không nhiều muối vì mất hương vị) và tiêu rồi đậy nắp kín. Để tạo mắm có hương vị riêng đặc sắc thì chỉ dùng tỏi và tiêu nguyên hạt. Rồi đem vùi vào bếp tro hoặc để nắng từ 10 đến 15 ngày là có mắm – thứ chất đặc sền sệt màu hồng đỏ ăn với thịt rọi cuốn bánh tráng, rau sống. Ngày mưa bão thức ăn khan hiếm, chỉ cần cơm trắng và đĩa mắm kèm với rau sống rất ngon cơm.
Cháo cầu gai
Sách “Đại Nam nhất thống chí” (tập II, Nhà xuất bản KHXH Hà Nội, 1970) có viết: “Mắm nhum (cầu gai) là sản vật ở các đảo ngoài biển. Khoảng đời Minh Mạng, đặt hộ mắm nhum 5 người, mỗi năm phải nộp 12 cân mắm nhum”. Mắm nhum thời ấy là thổ sản ở Quảng Ngãi triều đình đặt “hộ” và bắt buộc phải cống bằng vật, không được dùng tiền để thay. Vì lẽ này mắm nhum còn được gọi là "mắm tiền" hoặc "mắm tiến".
Nhưng ThS.BS Trần Thuấn, Bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội cho biết, trong sách thuốc của giáo sư Đỗ Tất Lợi không có thông tin nói về ăn cầu gai sẽ tăng cường bản lĩnh đàn ông - đó chỉ là kinh nghiệm dân gian, còn khoa học thì chưa có nghiên cứu và kiểm nghiệm.
Theo kinh nghiệm của các ngư dân đi biển lâu năm, cầu gai rất dễ gãy gai, mỗi gai bao bọc bởi những lớp tế bào hạch tiết ra một dịch có chất độc. Nếu bị cầu gai bắn, gai gãy lại trong da thường gây biến chứng, vết thương sau khi bị gai đâm sẽ đau, sưng, khó chịu, khỏi rồi lại tái phát, phải dùng kháng sinh, thuốc giảm đau nếu không hiệu quả sẽ phải giải phẫu. Triệu chứng dính gai thường đau nhói, nhức và vùng da, thịt bị đâm sưng đỏ, vài phút sau sẽ có cảm giác tê và bắp thịt bị bại, khó thở… kéo dài cả giờ, nhưng chưa xảy ra trường hợp tử vong.
Khi bị gai cầu gai đâm: Dùng nhíp gỡ các mảnh gai mắt nhìn thấy. Không nên nặn gai hay đè trên vết đâm vì sẽ không lấy ra được hoặc dùng dao cạo để cạo nhẹ vùng da bị gai đâm (gỡ gai nhằm ngăn độc chất tiếp tục tiết ra). Nếu gai đâm sâu vào da, nhất là gần khớp xương, sợi thần kinh và mạch máu thì phải tới cơ sở để được xử lý.
Ngay sau khi TripAdvisor, một diễn đàn về du lịch có uy tín, đăng tải thông tin rằng chính quyền thành phố Hội An quyết định thay đổi chính sách thu phí thăm quan phố cổ Hội An với mức phí chung là 120.000 VND (khoảng 6 USD) ngay từ khi du khách bắt đầu bước chân vào khu vực này, rất nhiều du khách nước ngoài đã ngay lập tức phản ứng. Hầu hết đều tỏ ra thất vọng và không đồng tình với việc thu phí trên.
Du khách thất vọng khi Việt Nam thu phí vào phố cổ Hội An
Nhiều người tỏ ra tức giận và cho biết sẽ tìm những điểm du lịch khác thân thiện hơn. Một người có tài khoản tên là Timmyruss từ Thái Lan viết: “Thông tin này nghe có vẻ như một trò đùa. Thật đáng buồn cho những người phụ trách du lịch Việt Nam, dường như tiền là mối quan tâm duy nhất của họ. Thu phí gấp đôi đối với du khách nước ngoài vào các khu nhà cổ còn chưa đủ, giờ họ lại còn thu phí ngay khi vào phố cổ. Có nhiều nơi đẹp hơn và hiếu khách hơn nhiều”.
Nhiều người cho rằng đây là một mức phí quá đắt. Nickname Harrycat10 viết: “Nếu gia đình gồm 4 thành viên của tôi ở Hội An một tuần và đi tới đó khoảng 10 lần thì sẽ phải mất tới 240 USD tiền phí”.
Đường phố được cho là vắng vẻ do Hội An quyết định thu phí
Một du khách Anh cho biết: “Đắt hơn nhiều so với giá vé 1 euro/ngày để vào tham quan một thành phố như Rome, Italia. Họ đang nghĩ gì về Hội An vậy?... Tôi mong các du khách sẽ tẩy chay Hội An trước khi biết được rõ khoản tiền phí này sẽ được dùng để làm gì”.
Những du khách yêu mến Hội An ngoài việc tỏ ra thất vọng họ còn đưa ra lời khuyên rằng thu phí là một quyết định không sáng suốt, vì nó sẽ ảnh hưởng đến việc chi tiêu của du khách khi tới đây.
Một du khách người Australia nói: “Chúng tôi thường nghỉ ở Hội An khoảng 3 tuần mỗi năm, việc thu phí này sẽ làm thay đổi cách chúng tôi tận hưởng và chi tiêu ở đây. Chúng tôi thường ăn ở những nhà hàng khác nhau, tiêu khá nhiều tiền trong các cửa hàng, uống cà phê và nhiều thứ lặt vặt khác.. Đây là một quyết định không sáng suốt”.
Một du khách khác từ Úc cho rằng: “Câu hỏi là: Liệu Việt Nam có còn muồn có nhiều khách du lịch hay không? Hiện tại Việt Nam chỉ có khoảng 5,5 triệu du khách mỗi năm. Trong khi đó, các nước láng giềng như Thái Lan có 57 triệu, Malaysia có 24 triệu, Campuchia có 7 triệu và Singapore có 35 triệu.
Việt Nam vốn đã là một trong những nước thu phí visa cao nhất ở châu Á và bây giờ lại thu phí cả việc vào một “khu phố”.. Quyết định thiếu suy nghĩ này chắc chắn sẽ làm giảm số du khách ở Phố cổ, gây thiệt hại cho các nhà hàng, quán bar và nhiều loại hình kinh doanh du lịch khác”.
Nhiều du khách đang có ý định đến Hội An đã tỏ ra phân vân về việc có nên đến đây hay không. Một du khách Mỹ nói: “Mọi người giờ sẽ không vào Phố cổ để ăn tối nữa vì phí visa cao là đã quá đủ rồi. Hy vọng rằng họ sẽ bỏ ý tưởng này trước khi chúng tôi tới vào tháng Năm. Đây là một cách khác để kiếm tiền từ khách du lịch muốn đến đất nước của họ. Họ có thu phí trẻ con không?”.
Du khách có nickname Jan T thì nói: “ Tôi đã rời Hội An ngày hôm qua, sớm hơn 2 ngày so với dự định cũng vì lý do này. Tôi quá mệt mỏi với việc bị chặn lại và đòi tiền khi đi trong Phố cổ”.
Một du khách viết: "Trong 7 năm qua, mỗi năm, tôi đều thăm Việt Nam và Hội An, và vài năm gần đây chúng tôi đã biết rằng một điều gì đó như thế này sẽ xảy ra. Chúng tôi mong rằng chính quyền Việt Nam đủ khôn khéo để không giết chết con gà đẻ trứng vàng này...
Là những khách du lịch bình thường, chúng tôi sẽ không trả những khoản phí, thuế vô lý. Hội An không đặc biệt đến vậy, Cố đô Huế cũng không thu phí như thế. Tại sao tôi lại phải bỏ ra 120 nghìn chỉ để ăn một bát Mì Quảng ở trong chợ với giá 20 nghìn? Thật vô lý. Có nhiều điểm đến thú vị khác ở đất nước tuyệt vời này và chúng tôi sẽ đến những nơi đó thay vì Hội An.
Tôi rất tiếc cho các loại hình kinh doanh tại Phố cổ, tôi sẽ chẳng uống ở quán Before&Now nữa, không ăn ở nhà hàng Miss Vy, không mua Cơm gà của cửa hàng Bà Buội, không ăn bánh mì ở những tiệm nhỏ trong chợ nữa. Tôi hy vọng rằng chính quyền địa phương sẽ nhận ra được điều này trước khi khoản phí trên gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khu phố tuyệt với này”.
Từ Siem Reap đi Phnom Penh chỉ có một con đường độc đạo, và không biết có phải vì đường khá tệ, thêm vào đó là tâm lý nôn nao ngóng đợi mà chặng đường 314 km xa lắc xa lơ, đi hoài không tới
Quang cảnh chụp bên đường
Chúng tôi khởi hành từ sớm, khi trời còn nhạt nắng. Xe ra khỏi thành phố, mở ra quang cảnh nông thôn thoáng rộng nhưng thưa thớt, vắng vẻ. Xe chạy càng xa Siem Reap, đường sá càng trở nên gồ ghề, có những đoạn đường đất đỏ nhấp nhô, xe nghiêng cả một bên, vậy mà bác tài người Campuchia vẫn trông rõ ung dung, chắc tay lái, linh hoạt xoay chuyển làm xe cứ gọi là bon bon trên con đường tiến về thủ đô.
Trời đã gần trưa mà vẫn chưa đến được Phnom Penh, những tiếng bụng reo khe khẽ, cũng tiện may trong hành trình có ghé chợ Skun, hay như du khách Việt Nam vẫn hay gọi là chợ côn trùng, thuộc tỉnh Kampong Cham - quê hương của thủ tướng Hun Sen, cách Siem Reap khoảng 250 km, vừa để mọi người vận động cho giãn xương cốt, vừa cũng nhân dịp lót dạ chút đặc sản địa phương của xứ chùa tháp với cơ man những nhện, dế, cà cuống, bò cạp, ếch ương… rán vàng.
Cơ man những nhện, dế, cà cuống, bò cạp, ếch ương… rán vàng tại chợ côn trùng, thoạt nhìn có vẻ “rùng rợn” nhưng nếm thử thì quả là rất vừa miệng, cái vị giòn thơm, lại rất ngậy
Mỗi con nhện giá khoảng 2000 riels, tức là khoảng 10.000 đồng. Nhân việc nói chuyện giá cả, ở Campuchia rất thú vị bởi bạn có thể sử dụng xả láng các loại tiền tệ, từ tiền riel của Campuchia, đô-la Mỹ, Úc, Canada, cho đến tiền Việt… chỉ trừ trong các siêu thị hoặc shop lớn mới có quy định cụ thể. Thường tỉ giá ở các khu buôn bán nhỏ, như chợ Skun, 1 riel tương đương 500 đồng, nhưng sau khi đi vào tới thủ đô thì chúng tôi nhận thấy những người bán hàng quy đổi 1 riel khoảng 750 đồng, do vậy tốt hơn bạn nên “thủ” sẵn tiền riel hoặc đô-la Mỹ.
Ở chợ Skun có rất nhiều cô cậu bé bán hàng rong như thế này
Vừa bước xuống xe, một cô bé con người Campuchia ở đâu chạy lại quây sát tôi và chị đồng nghiệp, toe toét mời mua chuối. Mặc những cái lắc đầu dứt khoát, con bé không tha, cứ nhằng nhẵng bám lấy. Sác-ly, anh hướng dẫn viên người Campuchia gốc Việt khẽ lừ mắt với cô bé, nói mấy câu bằng tiếng Campuchia, có lẽ là quở trách gì đó, sau anh quay sang nói với chúng tôi chỉ hiếm khi ở đất bạn mới xuất hiện đôi ba trường hợp “chai lì” như thế, nếu để ý sẽ thấy ngay ở Siem Reap khi chúng tôi ghé thăm Angkor cũng không bao giờ có tình trạng chèo kéo du khách. Những người bán hàng chỉ đứng đó, cùng lắm là cất tiếng chào, nếu bạn có nhu cầu thì đến xem, có thể mua có thể không, họ luôn tươi cười và nói lời cảm ơn. Campuchia nhỏ bé và lạc hậu hơn đất nước chúng ta, nhưng có lẽ, còn nhiều điều chúng ta phải học tập ở nước bạn, và một trong số đó là cái mà chúng ta gọi là “văn minh du lịch”.
Có lẽ do điều kiện và công việc gia đình, lũ trẻ ở đây rất dạn dĩ khi tiếp xúc với du khách nước ngoài. Và cũng biết làm điệu nữa!
Vừa thấy anh Sác-ly khuất bóng, con bé ở đâu lại mon men đến bên chúng tôi lân la bắt chuyện làm quen. Con bé rất xinh, nước da nâu giòn và hàng mi cong vút, lém lỉnh nói mấy câu tiếng Việt bằng cái giọng mềm mại ngọng nghịu đến thương. Anh hướng dẫn viên khi thấy tôi “lì xì” cô bé con 1 đồng ( tức 1 đô-la Mỹ) thì có ý nhắc nhở không nên tạo tiền lệ không tốt. Tôi cười xòa và chắc chắn mình không phải “tiền lệ” trong hoàn cảnh này, và dù sao, tôi vẫn thích gọi đó là chi phí hạnh phúc hơn. Ít ra, trước khi xe lăn bánh, cô bé còn đứng tạm biệt chúng tôi, bàn tay nhỏ xíu vẫy lấy vẫy để.
Đường phố tương đối rộng và sạch sẽ
Hình ảnh không quá lạ lẫm trên đất nước Campuchia. Ở đây có quy định chỉ cần người lái xe đội mũ bảo hiểm khi giao thông, nhưng đôi khi du khách vẫn bắt gặp hình ảnh "đầu trần cho mát" của người dân
Khác với Siem Reap, Phnom Penh đón chúng tôi với cái chất rất “thủ đô”: những con đường nhộn nhịp người xe nhưng sạch sẽ khang trang, xen lẫn những công trình mang âm hưởng của Pháp là những kiến trúc Khmer đặc sắc, và đặc biệt là con sông Chaktomuk giữa lòng thành phố, hay còn gọi là sông bốn mặt, êm ả thuần hậu như chính những con người nơi đây. Nhìn những tòa nhà hiện đại chọc trời ở Phnom Penh, nhớ về cố đô Siem Reap, chúng tôi đều thắc mắc tại sao hiếm, và thật sự là đã không nhìn thấy tòa nhà, khách sạn cao tầng nào ở Siem Reap. Hỏi ra mới vỡ lẽ, theo quy định của kiến trúc tại Siem Reap, các tòa nhà, khách sạn chỉ được xây 3 tầng và không cao hơn ngọn tháp chính của Angkor.
Chúng tôi dùng cơm trưa tại một quán ăn của người Việt Nam, nhìn đối diện sang con sông Chaktomuk, hay còn gọi là sông bốn mặt - được coi là trái tim của Phnom Penh.
Ở Campuchia không có taxi, ngoài xe máy và ô tô - vốn được biết đến với giá rẻ hơn xe tay ga ở Việt Nam, thì tuk tuk là phương tiện phổ biến với cả du khách lẫn dân địa phương. Tuy nhiên, để có thể ngã giá với 1 anh tài tuktuk thì khả năng của bạn hẳn không phải hạng thường. Và có thể thấy, một chiếc xe tuk tuk đôi khi "chất" được tới 7, 8 người.
Một sáng ngày mới đầy hứng khởi
Sắc trời xanh ngắt điểm xuyết những đám mây bồng bềnh được coi là "đặc sản" của Phnom Penh
Ở Phnom Penh hiện nay dù bùng nổ rất nhiều siêu thị và trung tâm thương mại, nhưng dường như các ngôi chợ truyền thống vẫn là lựa chọn không thể thiếu trong hành trình khám phá nét đặc sắc của thủ đô đất nước Campuchia. Trước khi chia tay xứ chùa tháp, chúng tôi cùng nhau ghé chợ Mới Psar Thmei tranh thủ chọn lựa ít quà xứ người cho mình, cũng là để mang về tặng mọi người. Chợ Mới mang kiến trúc nghệ thuật rất đặc trưng, được xem như một trong những biểu tượng của Phnom Penh. Dọc 2 bên lối vào chợ là những dãy shop bán đồ lưu niệm: bưu thiếp, áo thun in biểu tượng Campuchia, tranh ảnh bằng bạc, đặc biệt là khăn quàng Krama truyền thống.
Lại nói về mua sắm ở Phnom Penh nói riêng cũng như trên đất Campuchia nói chung, trả giá được xem như một nghệ thuật không thể thiếu. Tuy nhiên, ở các khu chợ, đặc biệt như chợ Mới, phần lớn người bán hàng đều có thể nói tiếng Việt, nên du khách mặc nhiên được trả giá tẹt ga, được giá thì bán, không cũng không hề gì, người bán hàng luôn niềm nở tươi cười, kể cả khi bạn xem tới xem lui và chốt lại là... không mua gì. Có lẽ đây là điểm du khách, đặc biệt là du khách phương Tây rất thích ở con người Campuchia - những con người hồn hậu, nhiệt thành và chân thật.
Bạn có thể tìm ở chợ bất kỳ món đồ gì, từ các nhu yếu phẩm như tôm cá tươi, khô....
đến đủ các loại vật dụng, trang sức, quần áo, đồ lưu niệm...
Sau những chồng những đống "thu hoạch" được ở khu chợ, trước khi xe lăn bánh đưa chúng tôi ra sân bay quốc tế Phnom Penh để trờ về với Sài Gòn hoa lệ, anh Sác-ly đã giới thiệu với cả đoàn chúng tôi một điểm đến mới ngoài chương trình rất thú vị, như mọi người vẫn nói - Đến Siem Reap mà không tới Angkor cũng như đi Phnom Penh mà không ghé núi Bà Pênh - nơi xuất phát cái tên của thủ đô Campuchia - Phnom Penh lấy từ tên Wat Phnom (Chùa Núi - tên đầy đủ là wat Phnom Daun Penh). Phnom Penh nghĩa là núi Bà Pênh (Daun Penh). Vì cũng không còn nhiều thời gian nên chúng tôi chỉ có thể tạt ngang qua và chiễm ngưỡng ngôi chùa từ phía dưới. Để đi lên tận trong chùa, thường du khách phải mua vé với giá 1 đô, nhưng có một điểm ngộ nghĩnh là sau 5 giờ chiều, mọi người bán vé đều ...đi về hết.
Chùa Bà Pênh trong ánh chiều tà. Hầu như tất cả các đền, chùa ở Campuchia đều được xây dựng với các họa tiết, chạm khắc tỉ mỉ và công phu