Bầu Kiên, tức ông Nguyễn Đức Kiên (50 tuổi, trú tại phường Quảng An, Tây Hồ, Hà Nội) bị đưa ra xét xử về các tội danh: "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng", "Trốn thuế" và "Kinh doanh trái phép".
Ngày 16/4 vừa qua, phiên tòa xét xử bầu Kiên đã bị hoãn vì bị cáo Trần Xuân Giá (nguyên Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư, nguyên Chủ tịch HĐQT ngân hàng ACB) vắng mặt có lý do.
Sáng nay (20/5), tiếp tục phiên tòa xét xử bầu Kiên và đồng phạm. An ninh phiên tòa được thắt chặt. Lực lượng bảo vệ bố trí hệ thống kiểm tra soi người và đồ qua cổng tòa.
Mặc dù hơn 8h sáng, phiên tòa vẫn chưa bắt đầu nhưng xe chở bị cáo đến từ rất sớm (hơn 7h).
Khoảng 8h15, bầu Kiên được đưa ra trước vành móng ngựa. Hôm nay, bầu Kiên đến tòa với chiếc áo sơ mi trắng, vẫn giữ vẻ điềm tĩnh và khuôn mặt tươi tỉnh.
Huỳnh Thị Huyền Như cũng đã có mặt tại tòa. Với nhiều thủ đoạn, Huyền Như từng gây rúng động dư luận bởi số tiền lừa đảo, chiếm đoạt của các ngân hàng, tổ chức cá nhân lên gần 4.000 tỷ đồng.
Hôm nay, bị cáo Trần Xuân Giá tiếp tục vắng mặt tại tòa. Ngoài ra, so với phiên tòa sơ thẩm lần 1, số người có trách nhiệm nghĩa vụ liên quan vắng mặt nhiều hơn.


8h30, phiên tòa sơ thẩm xét xử bầu Kiên và đồng phạm chính thức bắt đầu.
9h15, HĐXX điểm danh những người có trách nhiệm nghĩa vụ liên quan đến dự tòa.
Sau phần điểm danh sáng nay, chủ tọa phiên tòa đã công bố đơn vắng mặt của ông Trần Xuân Giá. Ông Giá xin HĐXX chuyển phần vụ án liên quan đến mình về xét hỏi ở giai đoạn sau của phiên tòa.
"Nếu ít ngày sau có đủ sức khỏe, tôi sẽ đến tham dự tòa để thực hiện đúng quyền lợi nghĩa vụ liên qua", ông Giá viết.
Trong đơn, ông Trần Xuân Giá nói rằng sẽ cố gắng đến dự tòa vào những ngày sau nếu sức khỏe tốt hơn. Nếu quá yếu, không thể đến dự tòa, ông Giá đề nghị cơ quan tố tụng ra quyết định đình chỉ vụ án đối với ông.
Trước đó ít ngày, ông Trần Xuân Giá cũng như Bệnh viện Hữu Nghị có đơn thông báo, ông Giá bị ung thư đại tràng đã qua phẫu thuật.
Khi tòa hỏi ý kiến của những người có quyền nghĩa vụ, luật sư Lưu Tiến Dũng (bào chữa cho ông Trần Xuân Giá) đề nghị 2 phương án: Một là hoãn tòa; Hai là xét xử và lùi phần liên quan đến ông Giá về những ngày sau như bị cáo đề nghị.
Mở đầu phiên tòa, ông Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên) đề nghị tòa triệu tập thêm một số người có nghĩa vụ liên quan và mời thêm nhân chứng.
Trong số nhân chứng, bầu Kiên đề nghị mời bà Phạm Chi Lan (chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam), người đã tham gia soạn thảo Luật Doanh nghiệp có hiệu lực trong 20 năm qua.
Bầu Kiên đề nghị phải có mặt của đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam. "Bởi vụ án không chỉ liên quan đến tôi mà còn liên quan đến hàng trăm ngàn doanh nghiệp tại Việt Nam." - Bầu Kiên nói. Mặt khác, bầu Kiên đề nghị bổ sung 2 đơn mà chính ông gửi cơ quan điều tra sau khi bị khởi tố và đơn đề nghị thay đổi điều tra viên, bổ sung lời khai của bà Lâm - Giám đốc Ngân hàng ACB Thăng Long và các hồ sơ liên quan, biên bản các cuộc họp của ACB liên quan đến vụ án.
Bầu Kiên cũng đề nghị cho phiên tòa tiếp tục và chuyển phần liên quan đến ông Giá về sau như đề nghị của chính ông Giá.
Trong lời phát biểu của mình, bầu Kiên khẳng định mình không có tội và nêu một số lý lẽ.
Bị cáo Nguyễn Đức Kiên nói: "Đề nghị HĐXX, VKS xác định hành vi của tôi trái pháp luật là căn cứ vào những quy định nào của pháp luật. Trong hồ sơ, tôi thấy thiếu rất nhiều văn bản quan trọng liên quan đến cá nhân tôi. Đề nghị HĐXX cho phép các luật sư nộp các đơn kiến nghị liên quan đến tôi ngay bây giờ. Nhân chứng thiếu rất nhiều nên HĐXX cần triệu tập đến tòa để làm rõ.
"Tôi bị bắt 21 tháng nay, chưa được gặp gia đình. Mặc dù lãnh đạo VKS tối cao đã cho phép. Vậy tôi đề nghị HĐXX cho tôi được gặp gia đình....Đề nghị HĐXX có ý kiến về việc tôi bị cùm. Vì tôi cho rằng, việc cơ quan điều tra cùm chân tôi là không cần thiết. Đề nghị báo chí, luật sư phản ánh việc này lên Bộ trưởng Bộ Công an" - Bầu Kiên nói.
Trong lúc bầu Kiên nhắc đến gia đình, ở hàng ghế phía sau, bà Đặng Thị Ngọc Lan (vợ bầu Kiên) cúi mặt. Trong các lần đến dự tòa, bà Lan vẫn luôn đeo chiếc kính trắng mắt to và hầu như không biểu lộ cảm xúc.
10h30, sau khi nghe kiến nghị của các bên, HĐXX đang tạm dừng phiên tòa để hội ý.
10h40, sau khi hội ý, HĐXX quyết định phiên tòa vẫn được tiếp tục. Tòa cũng ra quyết định "tạm đình chỉ vụ án đối với ông Trần Xuân Giá". Lý do là ông Trần Xuân Giá bị bệnh hiểm nghèo, không thể đến tham dự phiên tòa.
HĐXX cũng trả lời các đề nghị của bầu Kiên.
Về đề nghị triệu tập nhân chứng, người có trách nhiệm quyền lợi liên quan, tòa cho rằng, trong quá trình xét xử, nếu nhận thấy cần sự có mặt của ai, tòa sẽ triệu tập sau.
Đối với kiến nghị về việc gặp người thân, gia đình và việc bị cùm chân, chủ tọa phiên tòa khẳng định, điều này thuộc thẩm quyền của trại giam. Vì vậy, tòa đề nghị cơ quan công an thực hiện đúng quy định pháp luật.
11h15, HĐXX công bố quyền, nghĩa vụ của các bị cáo cũng như những người liên quan tại phiên tòa.
11h20, Tòa tạm nghỉ phiên xử buổi sáng.
Clip bầu Kiên phát biểu tại tòa sáng 20/5:

"Bầu" Kiên tức Nguyễn Đức Kiên (50 tuổi, ở phường Quảng An, Tây Hồ, Hà Nội) bị đưa ra xét xử về nhiều tội danh: "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng", "Trốn thuế" và "Kinh doanh trái phép". Trước khi phiên xử diễn ra, nhiều luật sư bào chữa cho các bị cáo đã đưa ra đề nghị hoãn tòa với lý do chờ phiên xử phúc thẩm vụ án Huỳnh Thị Huyền Như kết thúc. Huỳnh Thị Huyền Như (nguyên trưởng phòng giao dịch một chi nhánh của Vietinbank) là người đã chiếm đoạt tiền mà Lý Xuân Hải chỉ đạo ủy thác cho 19 nhân viên ngân hàng ACB gửi tiết kiệm vào Vietinbank. Trong việc này có trách nhiệm của ông Nguyễn Đức Kiên, Trần Xuân Giá, Lê Vũ Kỳ, Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang, Lý Xuân Hải. Cùng bị đưa ra xét xử với bầu Kiên còn có ông Trần Xuân Giá, Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang, Lý Xuân Hải bị truy tố về tội "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng", Trần Ngọc Thanh và Nguyễn Thị Hải Yến bị truy tố tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Có 2 người khác bị khởi tố, truy tố bổ sung về tội "Cố ý làm trái..." là ông Phạm Trung Cang (cựu Phó Chủ tịch ngân hàng Á Châu - ACB) và Huỳnh Quang Tuấn (cựu thành viên thường trực HĐQT của ACB). Cáo trạng vụ án từng được hoàn tất gửi đến TAND TP. Hà Nội nhưng đã bị trả lại và điều tra bổ sung thêm 2 người này. Từ ngày 22/3/2010, ngân hàng ACB và ông Nguyễn Đức Kiên có chủ trương ủy thác cho các cá nhân gửi tiền tại các tổ chức tín dụng. Từ tháng 6 đến 9/2011, ông Lý Xuân Hải (Tổng Giám đốc ngân hàng Á Châu) đã chỉ đạo ủy thác hơn 718 tỷ đồng cho 19 nhân viên ngân hàng ACB gửi tiết kiệm vào Vietinbanhk. Toàn bộ số tiền này đã bị Huỳnh Thị Huyền Như (nguyên trưởng phòng giao dịch một chi nhánh của Vietinbank) chiếm đoạt. Trách nhiệm này thuộc về ông Nguyễn Đức Kiên, Trần Xuân Giá, Lê Vũ Kỳ, Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang, Lý Xuân Hải.